Τα Γιοφύρια








Το γεφύρι "Ζαμπέλη"... 


   Σύμφωνα με τον Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδος, το γεφύρι "Ζαμπέλη" στην κοιλάδα του Ρόπα, όπως και των Ερμόνων (το δεύτερο θα το δούμε παρακάτω), έχουν  χαρακτηριστεί ως ιστορικά μνημεία της Νεοελληνικής περιόδου και είναι δείγματα έντεχνης αρχιτεκτονικής, καθόσον αποτελούν δείγματα των ειδικών αυτών κατασκευών και σημαντικές μαρτυρίες για τον τρόπο επικοινωνίας, την κοινωνική δομή και οικονομική οργάνωση της περιοχής και κατά συνέπεια, συνδεδεμένα με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Άγη Κερκέτη, ο οποίος με πολύ αγάπη για τους Γιαννάδες, βρήκε και πρόσφερε στο blog μας την πηγή για αυτές τις πολύτιμες πληροφορίες!

Κληροδότημα 
ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΟΣ ΖΑΜΠΕΛΗ.
Τα έλη της κοιλάδος απεξηράνθησαν 
σωτήριο έτει 1903





το τάγιο...  Δουκάδες - Έρμονές (1905)



Λίγα λόγια για τον ίσως μεγαλύτερο ευεργέτη της Κέρκυρας: 

Ναπολέων Ζαμπέλης


 (1809-1896)

  Καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Λευκάδας και ήταν γιός του Γερουσιαστή Ευτύχιου Ζαμπέλη. Ξεκίνησε τις σπουδές του στην Κέρκυρα και ολοκλήρωσε την Νομική σε Ιταλία και Γαλλία. Επιστρέφοντας στην Κέρκυρα άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου, ενώ συνάμα αρθρογραφούσε στην Εφημερίδα "Πατρίς", της οποίας ιδρυτής ήταν ο Πέτρος Βράιλας-Αρμένης. Το 1850 εκλέχτηκε βουλευτής Λευκάδος με το κόμμα των μεταρρυθμιστών στο Ιόνιο Κράτος. Διετέλεσε Άρχοντας της Παιδείας και αντιτάχθηκε στα σχέδια των Ριζοσπαστών και των Καταχθόνιων, πετυχαίνοντας για τα Επτάνησα ευνοϊκές μεταρρυθμίσεις. Μετά την Ένωση, υπήρξε μέλος του καταρτισμού των Κωδικών
του Ελληνικού Κράτους και Σύμβουλος της Επικρατείας. 
Ο Ναπολέων Ζαμπέλης, πέρα από την πολιτική του δράση, υπήρξε και ευεργέτης της Κέρκυρας, αφού μέσα από τις διαθήκες του, άφησε τα μεγαλύτερα κεφάλαια της περιουσίας του στο νησί, με αποτέλεσμα την αποξήρανση λιμνών και ελών, τα οποία αποτελούσαν νοσογόνες εστίες και ταλαιπωρούσαν τον πληθυσμό


Προπολεμική  φωτογραφία, 
πιθανόν δεκαετία 1930.
Προσφορά για το blog μας 
απο τον κ. Τάσο Ζωχιό

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κ. Ιωάννη Πετσάλη για τις πληροφορίες: 
http://www.corfu-museum.gr/index.php/ct-menu-item-1/ct-menu-item-11/240-2013-05-19-12-54-12


...και τα παιδιά του!


  Το μεγάλο γεφύρι έχει και παιδιά! Αμέ... Τέσσερα μικρότερα γεφυράκια! Τα τρία πριν το μεγάλο γεφύρι όπως κατευθυνόμαστε προς τους Γιαννάδες, ερχόμενοι από την πόλη και ένα μετά! Σε πολύ καλή κατάσταση, σαν τέσσερις μικροί Άτλαντες, κρατούν στους ώμους τους τον δρόμο όπου οδηγεί στο χωριό μας!


Το πρώτο:
 
     
πάντα κι'άλλη (όπως έλεγε και η γιαγιά μου)

 

Επίσης μια πέτρινη λεπτομέρεια ακριβώς δίπλα στο γεφύρι, η οποία δεν ξέρω ακριβώς τι είναι!  Ίσως να υπήρχε δρόμος στο σημείο αυτό... Ίσως να είναι απλά ένα μουράγιο! 





Το δεύτερο:







Το τρίτο:





Το τέταρτο και παραπονεμένο:
Δυστυχώς αυτή είναι η σημερινή κατάσταση του τέταρτου γεφυριού! Η μια πλευρά είναι χωμένη μέσα στο τσιμέντο και η άλλη, όσο και αν προσπάθησα, μου ήταν αδύνατον να την πλησιάσω.

 


Βέβαια υπάρχουν και άλλα σε όλο το Λιβάδι... μια γρήγορη ματιά τουλάχιστον σε αυτά που μπόρεσα να βρω!

Στην στροφή Γιαννάδες - Εθνική Παλαιοκαστρίτσας


Γύρω απο το Μεγάλο Γεφύρι                   Πέτρινες Λεπτομέρειες

 

Το καλοκαίρι, αφού η γη έχει στεγνώσει και τα χόρτα έχουν ξεραθεί, 
ξεπετάγονται μέσα από τα χωράφια,  πέτρινοι θυσαυροί! 



Πρός τα Μαρμαρμαρίτικα

 



Το Παλιό Γιοφύρι


   Το είδα για πρώτη φορά κάποιο πρωίνο, από το αυτοκίνητο, καθώς πήγαινα στη δουλειά! Δεν ήξερα ότι υπήρχε... Οι ακτίνες του ήλιου έπεσαν πάνω του σαν να μου μαρτυρούσαν την ύπαρξή του, αλλά όταν πήρα για κάποια δευτερόλεπτα τα μάτια μου από πάνω του, εκείνο πρόλαβε και "κρύφτηκε"! Ήταν ένα μικρούτσικο γεφυράκι ή μου φάνηκε; 
   Μετά από καιρό και με αφορμή το blog, αποφάσισα να πάω να το βγάλω φωτογραφία και επιτέλους να το δω και από κοντά! Άφησα το αυτοκίνητο μέσα σε κάποιο χωράφι, δίπλα στον δρόμο του λιβαδιού και άρχισα να περπατάω! Όμως όσο και αν περπατούσα, δεν το πλησίαζα... έτσι νόμιζα δηλαδή!!! Περίμενα ότι το μικρό γεφυράκι που κοιτούσα από τόσο μακριά, όσο θα το πλησιάζα τόσο θα μεγάλωνε... Αυτό όμως παρέμενε μικρό. Και ξέρετε γιατί; Γιατί ήταν όντως μικρό! Ένα μικρούτσικο, πέτρινο, γέρικο γεφυράκι, γνωστό στους παλαιότερους ως το Παλιό Γιοφύρι! Άρχισα αμέσως να το τραβάω φωτογραφίες λες και φοβόμουν ότι θα πέσει και δεν θα προλάβω! Οι πέτρες του ήταν μεγάλες και ατσούμπαλες αλλά ταυτόχρονα τόσο έξυπνα βαλμένες! Σταμάτησα.... Έβαλα στην τσέπη μου την μηχανή και άρχισα να το επεξεργάζομαι! Τότε σκέφτηκα..."Τόσο όμορφο, τόσο κοντά μου και να μην σε έχω δει ποτέ μου;" 
   Δεν είμαι ειδικός, αλλά από μια ματιά και μόνο κατάλαβα ότι βρίσκεται εκεί πάρα πολλά χρόνια. Μπορεί να είναι και το πρώτο που φτιάχτηκε μετά την αποξήρανση. Είμαι σίγουρη ότι πολλοί από εσάς δεν το έχετε δει και είναι κρίμα! Έτσι, ο μικρός πέτρινος φίλος μου, βάζει τη ντροπή στη πάντα, και βγαίνει στις οθόνες σας, καμαρωτός - καμαρωτός, με την ελπίδα ότι κάποιοι από εσάς, κάποια μέρα, θα πάτε να τον καμαρώσετε και από κοντά!



*Βρίσκεται στο κτήμα της Μάρθας του Τατσούλι, γιαγιά του Σπύρου Αρμένη (Μαραγκός) και της Αναστασίας  Παπαδάτου!


Σιδερογιόφυρα



Το πρώτο... 


στο βάθος... το χωριό μας!


πέτρινες κατασκευές για να διευκολύνουν τη ροή του νερού στις δύο κατευθύνσεις του!


Τα νερά μοιράζονται στο τάγιο με πέτρινο γεφυράκι προς την περιοχή Λιμνιά!!!!




και το δεύτερο... με φόντο τον Αϊ-Γιώργη (το ψηλότερο βουνό του νησιού)!


πέτρινο σκαλί
                                                        


στη Λίμνη


Γιατί το βρόχινο νερό μετέτρεπε την περιοχή σε Λίμνη... πολύ απλά...!!!! Και αναφέρομαι στην περιοχή του γκόλφ!!! 

το πρώτο:


και το δεύτερο:




στο Πόρο 


Ένα από τα δύο γεφύρια όπου ενώνουν τους Γιαννάδες και το γειτονικό χωριό Βάτο! Η περιοχή ονομάζετε "Πόρος" ή πιο σωστά "στο Πόρο", από όπου περνάει το μεγάλο τάγιο του λιβαδιού πριν καταλήξει στην παραλία των Ερμόνων! Δώστε βάση στις λεπτομέρειες οι οποίες τελικά όντως κάνουν τη διαφορά! Υπέροχα σμιλεμένες μαρμαρόπετρες, δημιουργούν μια διακοσμητική γιρλάντα στις δυο πλευρές του, δείχνοντας την καλλιτεχνική ευαισθησία των μαστόρων της εποχής!






Το Πετρογιόφυρο


Το δεύτερο καταγεγραμμένο ως γεφύρι Ζαμπέλη, στην περιοχή των Ερμόνων και ιστορικό μνημείο της Νεοελληνικής περιόδου! 






Πρασόκηπος



Η ονομασία της περιοχής πραγματικά είναι αυτό που λέει... δηλαδή σε αυτούς τους κήπους ευδοκιμούσε η πράσα και για αυτό το λόγο φύτευαν εκεί το συγκεκριμένο φυτό!





Γέρκουλας 


Σύμφωνα με μαρτυρίες ο Γέρκουλας ήταν υπαρκτό πρόσωπο ο οποίος είχε περιουσία στη συγκεκριμένη περιοχή.

 



στο Κανάλι



Το "Κανάλι" βρίσκεται στου "Αφρικάνου"(όπως ονομάζουμε την περιοχή σήμερα). Δυστυχώς υπήρχαν και άλλα τουλάχιστον πέντε γεφύρια ( από εδώ μέχρι και το Τρίστρατο) τα οποία, χάρη στην αμάθεια των τότε τοπικών αρχόντων, αντί να αναπαλαιωθούν, έγιναν  οι άθλιες κατασκευές όπου έχουμε σήμερα! 


Κατρακάζα 


Η γνωστή σε όλους μας ονομασία Κατρακάζα, προέρχεται απο τις ιταλικές λέξεις quattro case, δηλαδή τα τέσσερα σπίτια! Εκτός απο το μεγάλο γιοφύρι όπου διακρίνεται στη φωτό, υπάρχουν άλλα τρία μικρότερα στο δρόμο πιο κάτω (1ο στου Νταντί τα αμπέλια, 2ο στο πηγάδι του Αντώνη του Τριτσέλα και 3ο στα αμπέλια του Απόστολου) μοιράζοντας τα νερά του μεγάλου τράφου σε 3 σούδες (μικρά ποταμάκια) όπου διασχίζουν τα κτήματα της περιοχής! Όλα ανακατασκευάστηκαν και δεν υπάρχει τίποτα παλαιό! Μεταγενέστερες ονομασίες της περιοχής είναι, στου Φιέτσου και στ'Αντώνη (Τριτσέλας) και στην σημερινή ονομασία Τρίστρατο.




Ταραχιάς 


Το συγκεκριμένο είναι απλά ένας τσιμεντοσωλήνας, αλλά σύμφωνα με τις πληροφορίες μου, πάντα υπήρχε γεφυράκι στο Ταραχιά (γνωστό ως το τρίστρατο του Ταραχιά), ο οποίος ήταν υπαρκτο πρόσωπο... και αυτός!


Μπατιάτικα


Η ονομασία προέρχεται απο την οικογένεια όπου είχε και έχει περιουσία εκεί! Τους Μπατιέους (στου Μπάτιου)! Υπάρχει περίπτωση να το είχαν κατασκευάσει οι ίδιοι, και έτσι να πήρε και το όνομά του!



 




Το Γιοφύρι του Άρμενου



Η Ζωή του Τριτσέλα και η Φροσύνη του Γκαιρόμη κατέβαιναν από το βουνό! Ο καιρός από την μια στιγμή στην άλλη αγρίεψε πολύ! Τα κορίτσια για να προστατευτούν από την δυνατή βροχή μπήκαν κάτω από το γεφύρι. Χωρίς να προλάβουν να αντιδράσουν, ένας χείμαρος ήρθε και τις παρέσυρε!   Δυστυχώς η Ζωίτσα δεν τα κατάφερε! Από τότε, κάθε δεύτερη μέρα του Πάσχα, όπου έχουμε σαν έθιμο να κάνουμε την λιτανεία και να περιφέρουμε την "Ανάσταση" σε όλες τις εκκλησίες του χωριού μας, ο ιερέας κάνει Τρισάγιο εις ανάμνησιν 
της αδικοχαμένης  συγχωριανής μας, Ζωής!
Για εμάς τους νεότερους το συγκεκριμένο γεφύρι έχει στιγματιστεί από το χαμό της νεαρής κοπέλας και έτσι το ονομάζουμε Το γιοφύρι της Ζωίτσας, όμως η πραγματική του ονομασία είναι "... στο Άρμενο"!


 




στον Αϊ-Γιώργη


Ωωω, ναι!!! Εκεί μέσα στα μπάζα, όπου κάποιος συγχωριανός θεώρησε σωστό να πετάξει, βρίσκετε ένα από τα δύο παλαιά γεφύρια, στην περιοχή Αϊ-Γιώργη! Το συγκεκριμένο (αντίθετα με το άλλο δηλαδή), κάπως μπορούμε να πούμε  ότι διατηρεί τα παλαιά του στοιχεία.... Λόγω του ότι η άλλη πλευρά έχει φράξει από τα ξύλα και τις πέτρες όπου κατέβασαν οι βροχές του χειμώνα όπου μας πέρασε, το γεφύρι ξεχείλισε και όπως βλέπετε και στην φωτογραφία, έχει υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά. 



Μοκίλα


Όταν οι Γιανναδίτες αναφερόμαστε στην Μοκίλα, εννοούμε την πέτρινη βρύση που υπάρχει στη φωτογραφία, παρόλα αυτά στην ονομασία εμπεριέχονται μια στέρνα και ένα μεγάλο γεφύρι!









Γιούλης




 Επειδή οι Γιαννάδες είναι χωριό χτισμένο σε μια βουνοπλαγιά, φυσικό είναι να υπάρχει αυξημένη ροή ομβρίων υδάτων, από την πιο κορφηνή γειτονιά, όπου είναι τα Λουκάτικα, έως και την πατηνή, τα Μπατιάτικα! Ο "Γιούλης" είναι το όνομα όπου δόθηκε στον τεράστιο τράφο όπου κόβει στα δύο το χωριό αλλά και στο πρώτο μεγάλο γεφύρι όπου ενώνει τα δύο αυτά μέρη. Ο Γιούλης πάντως ήταν υπαρκτό πρόσωπο!
   Αυτήν την πληροφορία την πήρα πριν από πάρα πολλά χρόνια από μια γιαγιά όπου έχει "συχωρεθεί" εδώ και αρκετό καιρό! Δεν ξέρω κατά πόσο ισχύει η συγκεκριμένη ιστορία, ελπίζω όμως να είναι απλά ένας μύθος! Δυστυχώς πριν από χρόνια , ο "Γιούλης" εκτελούσε ένα απάνθρωπο χρέος! Ήταν  ο "Καιάδας" του χωριού  μιας και εκεί έχασαν πολλά νεογέννητα τη ζωή τους μόνο και μόνο επειδή προέρχονταν από εξωσυζυγικές σχέσεις, τα "μούλικα" όπως τα φώναζαν οι παλαιότεροι! Βέβαια και  όλες οι υπόλοιπες περιπτώσεις όπως αποβολές ή θάνατος μετά την γέννα κατέληγαν εκεί.... και σύμφωνα με τα λεγόμενα της συγχωρεμένης! 


  

    

Στιναδάτικο


Όπως το Μπατιάτικο έτσι και το Στιναδάτικο πήρε την ονομασία του απο την εύπορη οικογένεια του Στινάδου όπου έχει περιουσία στη συγκεκριμένη περιοχή! Δυστυχώς , οι θεόρατες καλαμιές στην μια του πλευρά δεν με άφησαν να το φωτογραφήσω! Η άλλη πλευρά είναι χωμένη μέσα στο τσιμέντο (δρόμο)... όπως και στην περίπτωση του Γιούλη! Τι να κάνουμε!



Στην Υπαπαντή


Ένα ακόμα παλαιό γεφύρι, το οποίο όμως εδώ και μερικά χρόνια έχει φτιαχτεί εξ αρχής και δεν υπάρχουν καθόλου παλαιά στοιχεία πάνω σε αυτό! Από ιστορικής σημασίας όμως είναι άξιο λόγου να σας το δείξω μιας και όσους έχω ρωτήσει, το αναφέρουν ως το παλιό γιοφύρι στην Υπαπαντή!


Ο τράφος




Κακόπουλος 


Αυτό πάλι είναι σχετικά καινούργιο. Σύμφωνα με πληροφορίες χωριανών υπολογίζω να μην είναι πιο παλιό από 50 χρονών (αν και έχουν γίνει εργασίες πάνω σε αυτό σχετικά πρόσφατα ώστε ούτε αυτό να έχει παλαιά στοιχεία), παρόλα αυτά, ο Κακόπουλος είναι κομμάτι της  ιστορίας του χωριού! Επίσης ήταν υπαρκτό πρόσωπο, μάλλον τσιφλικάς της εποχής!






                                Ο τράφος   και   Το μόνο παλαιό στοιχείο που απέμεινε

  


Ο Γούλος



Αφού κατεβήκαμε απο το Κακόπουλου (η τελευταία γειτονιά πριν το χωριό Μάρμαρο), ξαναγυρνάμε στα Γιανναδίτικα εδάφη και συναντάμε τον "Γούλο". Υποθέτω ότι το όνομα το πήρε λόγω του τράφου όπου ήταν γεμάτος "γούλους", πέτρες δηλαδή! Επίσης άλλες 2 ονομασίες υπάρχουν για το συγκεκριμένο, όπως "Γραβιά" και "Ντιχαλότραφος" επειδή σε ένα σημείο του σχηματίζει μια διαχάλα! Παλαιό στοιχείο δεν υπάρχει, δυστυχώς ούτε εδώ!


Γαρτζούνια



Τα Γαρτζούνια, είναι μια περιοχή όπου τελικά, λίγοι γνωρίζουν(κάτω απο την "Κουλουμίτσα"μέσα στο λιβάδι)! Πάνω στην πορεία της έρευνάς μου, ο κύριος Σπύρος Αρμένης (Μαραγκός) μου υπέδειξε δύο ακόμα, άγνωστα σε πολλούς από εμάς, γεφύρια...


Το πρώτο:


και το δεύτερο:


Την συγκεκριμένη πέτρινη γωνία την έχω δει και σε άλλα γεφύρια. Αν δεν κάνω λάθος, ο σκοπός της είναι για να προστατεύει το γεφύρι από τα ορμητικά νερά όπου χωρίζονται σε δύο κατευθύνσεις (ευθεία και αριστερά)! Υποθέτω, ότι εάν δεν υπήρχε αυτό το κομμάτι στην όλη κατασκευή, το νερό όπου ερχόταν και έρχεται από το τάγιο, θα έριχνε τα χώματα απο την αριστερή μεριά του γεφυριού και θα "γύμνωνε" το σημείο, με αποτέλεσμα να το γκρεμίσει αλλά και το νερό να περάσει μέσα στα χωράφια. Σωστοί οι μάστορες,εεεε!!





Κουλουμίτσα


Η "Κουλουμίτσα" είναι μια όμορφη γειτονιά του χωριού μας! Και εδώ υπάρχουν τρία γεφύρια τα οποία δυστυχώς μου ήταν αδύνατον να τα φωτογραφήσω από την κάτω τους πλευρά, αλλά για να σας δώσω μια εικόνα, έχουν χτιστεί με την ίδια τεχνική όπου χρησιμοποιήθηκε για "Κανάλι", "Γέρκουλα" και "Πρασόκηπο"! Την ονομασία της την πήρε απο τα πολλά κουλούμια (μικρά βουναλάκια) όπου υπάρχουν στη περιοχή!


Το πρώτο: 




το δεύτερο:



και το τρίτο, το οποίο πριν μερικά χρόνια δυστυχώς υπέστη σοβαρή ζημιά και έτσι τη θέση του πήρε η τσιμεντένια κατασκευή όπου έχουμε σήμερα:





Να ευχαριστήσω τους: 
κ. Σπύρο Κουσουνή (Μαγουλάς)
κ. Σπύρο Αρμένη (Μαραγκός)
κ.Νικόλαο Κουσουνή (Μαγουλάς) και 
την κυρία όπου θέλει να κρατήσει την ανωνυμία της,
για την βοήθεια και τις πολύτιμες πληροφορίες τους !

Σχόλια...